ЯҢАЛЫКЛАР

      Караучы өчен түләүне рәсмиләштерү җиңеләйде.

      Россиянең Татарстан Республикасы буенча социаль фонды I төркем инвалидларны, дәвалау учреждениесе нәтиҗәсе буенча Даими читтән торып карауга мохтаҗ булган өлкәннәрне яки 80 яшькә җиткән, 18 яшькә кадәрге инвалид балаларны яки I төркем балачактан инвалидларны караучы эшләми торган эшкә сәләтле затларга компенсация түләү билгеләнгән дип искәртә.

     Хәзер компенсация түләүләрен билгеләү өчен дәүләт хезмәте порталындагы шәхси кабинет аша яки социаль фондның клиент хезмәтләре аша гына 2 гариза бирелә: берсе-эшкә яраксыз гражданны карау буенча түләүне билгеләү турында эшләмәүче эшкә яраклы зат, карау башлану датасын, яшәү урынын һәм шәхесне раслаучы документны күрсәтеп; һәм икенче гариза-пенсионерның аны карау өчен ризалык турында кайгырту.

     Моннан тыш, соралган документлар исемлегеннән белем бирү учреждениесеннән белешмәләр генә түгел, ә ата-аналарның берсе һәм органның рөхсәте дә чыгарылган

     Исегезгә төшерәбез, кайгырту чоры кайгыртучыга һәр ел өчен 1,8 пенсия коэффициенты күләмендә иминият стажына исәпләнә. Бу караучы кешегә иминият пенсиясен алу өчен пенсия хокукларын формалаштырырга мөмкинлек бирә.

   1 төркем инвалидны һәм 80 яшькә җиткән кешене, шулай ук 1 төркем инвалид һәм балачактан инвалид баланы карау буенча түләү күләме 1 200 сумга тигез, баланың ата-анасы яки опекуны тарафыннан башкарылмый.

      Прокуратура аңлата

 Кибер җинаятьчелек дәрәҗәсе, прокуратура һәм хокук саклау органнары тарафыннан кабул ителгән чараларга карамастан, тотрыклы югары булып кала, 2022 елда Россия Федерациясендә 522 меңнән артык җинаять теркәлгән, бу 2021 елга караганда 0,8% ка күбрәк. Шул ук вакытта аларның өчтән бер өлешеннән азрак (27,8%) ачылган. Мондый җинаятьләрнең яртысын диярлек мобиль элемтә чаралары яки "Интернет" челтәре ярдәмендә мошенниклык тәшкил итә.

      Тиешле җинаять эшләрен тикшергәндә төп кыенлыкларның берсе-урланган акчаларның соңгы алучысын билгеләү, алар конкрет кешенең банк счетына кергәч, башка счетлар арасында эзлекле рәвештә күчерелә һәм акчага әйләнә.

    Күпчелек очракта, алдау схемасында кулланылган счет хуҗалары җинаять кылуда катнашын кире кагалар һәм сорау алу барышында банк карталарын югалту яки аларны рәсмиләштерү һәм акчалата бүләкләү өчен өченче затларга тапшыру турында хәбәр итәләр.

    Мондый кешеләрне дропперлар дип атыйлар. Дроппер-мошенниклар үз максатларына ирешү өчен кулланган кеше. Ул җинаять инициаторы түгел, ә күрсәтмәләрне үтәп, моның өчен акча ала.

    Дропперлар башкаларның акчаларын законсыз рәвештә тотуның барлык схемаларында катнашалар. Схема бик гади: дроппер үзенең банк картасы мәгълүматларын бирә, аңа җинаять юллары белән алынган акчалар күчерелә.

    Шул ук вакытта әлеге гражданнарның (дропперов) алдау турында хәбәрдарлыгын һәм аларның урланган акчаларны акчага әйләндерүдә аңлы рәвештә катнашуын исбатлау һәрвакытта да мөмкин түгел, шуңа күрә аларның гамәлләре җәзасыз кала.

     Бу хәлне урлауны оештыручылар актив куллана, алар, мондый гражданнарны тиз һәм куркынычсыз хезмәт хакы тәкъдимнәре белән җәлеп итеп, алардан рәсмиләштерелгән банк счетлары турында мәгълүматны үз законсыз максатларында куллану өчен сатып алалар.

    Шуңа бәйле рәвештә хокук саклау органнарының җинаятьләрне ачу буенча эше еш кына уңай нәтиҗә бирми, алдан тикшерү туктатыла, ә зыян күрүчеләр чынлыкта аларга китерелгән зыянны каплау мөмкинлегеннән мәхрүм ителә. Димәк, әлеге затларны җинаять-хокук тәртибендә җаваплылыкка тарту авыр.

    Әмма зыян күрүчеләргә китерелгән зыянны гражданлык суд эшләре тәртибендә каплау мөмкинлеге бар.

     Мәсәлән, Россия Федерациясе Гражданлык кодексының (алга таба — РФ ГК) 1102 маддәсе нигезләмәләренә ярашлы, закон, башка хокукый актлар яки килешү нигезендә башка зат (зыян күрүче) хисабына милекне сатып алган яки саклаган кеше соңгысына нигезсез сатып алынган яки сакланган милекне (нигезсез баету) кайтарырга тиеш.

     РФ ГК 60 бүлегендә каралган кагыйдәләр нигезсез баету милек сатып алучының, зыян күрүченең, өченче затларның үз-үзен тотышы нәтиҗәсе булганмы яки аларның ихтыярыннан тыш булганмы-бәйсез рәвештә кулланыла.

      Шул ук вакытта Россия Федерациясе Гражданлык процессуаль кодексының (алга таба — РФ ГПК) 56 статьясының 1 өлеше нигезендә нигезсез баету кире кайтарылмый торган шартлар булу-булмавын, яисә акчаларның яисә башка мөлкәтнең нигезсез баетылмавын исбатлау бурычы җавапчыга йөкләнә.

      Хәзерге вакытта гражданнарның дәгъвалары нигезендә зыян күрүчеләр акчаларын күчергән счетларның турыдан-туры хуҗаларыннан нигезсез баетуны түләтү буенча суд практикасы формалашты.

      Әлеге шартларда белдерелгән дәгъваларны карау барышында җавап бирүчеләр-счетларның номиналь хуҗалары акчалата средстволар сатып алу өчен законлы нигезләр булуына дәлилләр тәкъдим итә алмыйлар, шуңа күрә судлар зыян күрүчеләр файдасына карарлар чыгара.

      Моннан тыш, аларның өченче затларга исәп-хисап мәгълүматларын тапшыру турындагы дәлилләре дә дәгъваны канәгатьләндерүдән баш тарту өчен җитәрлек нигез буларак каралмый, чөнки бу очракларда банк хезмәт күрсәтү шартларын бозу раслана.

    Мәсәлән, алтынчы кассация суды түбәндәге судларның гомуми юрисдикциясен гамәлдән чыгарганнан соң, гражданнарның җавап бирүчеләрдән нигезсез баетуны түләтү турындагы дәгъвалары канәгатьләндерелә, алар кергән акчалар белән идарә итә алмаганнар, чөнки исәп-хисап мәгълүматларын өченче затларга тапшырганнар.

Шулай итеп, билгеләнгән суд практикасы зыян күрүчеләргә мәгълүмати-телекоммуникация технологияләре өлкәсендәге җинаятьләрдән хәтта җинаять җаваплылыгына тартылырга тиешле затны билгеләмәгәндә дә үз хокукларын нәтиҗәле якларга һәм китерелгән зыянны капларга мөмкинлек бирә.

    Моннан тыш, РФ ГПК 45 маддәсенең 1 өлеше нигезендә прокурор, әгәр зыян күрүче сәламәтлеге, яше, эшкә сәләтсезлеге һәм башка җитди сәбәпләр аркасында моны үзе эшли алмаса, гражданлык суд тәртибендә судка мөрәҗәгать итә ала.

   Мәсәлән, хәзерге вакытта район прокуратурасында Иваново өлкәсенең Иваново шәһәрендә (дроппеер) яшәүчеләрдән безнең районда яшәүче мәнфәгатьләрендә 300 мең сум акча түләтү турында дәгъва материалы әзерлек стадиясендә.                 

   Прокуратура аңлата

  2023 елның 24 июлендә «Милли түләү системасы турында»Федераль законга үзгәрешләр кертү турында 369-ФЗ имзаланды. Әлеге закон рәсми рәвештә басылып чыккан көннән соң бер ел узгач үз көченә керә.       

     Закон буенча, акчаларны күчерү операторы клиентның ирекле ризалыгыннан башка акчаларны күчерү билгеләренә туры килгән операцияне ачыклаганда (түләү карталарын кулланып операцияне, электрон акчаларны күчерүне яки акчаларны Россия Банкының түләү системасының тиз түләү сервисын кулланып күчерүне исәпкә алмаганда) клиентның боерыгын үтәүгә кабул итүне ике көнгә туктата.

      Әгәр түләүчегә хезмәт күрсәтүче акча күчерү операторы Россия Банкынан клиентның ирекле ризалыгыннан башка акча күчерү очраклары һәм омтылышлары турында мәгълүмат базасында булган мәгълүмат алса һәм күрсәтелгән мәгълүматны алгач, клиент - физик затның акча күчерү турындагы боерыгын үтәсә яки түләү карталарын кулланып операция ясаса, электрон акча күчерү яки күчерү Россия Банкының түләү системасының тиз түләүләр сервисын кулланып, клиентның ирекле ризалыгыннан башка акчаларны күчерү билгеләренә туры килгән акчаларны күчерү операторы клиентка күчерү суммасын яки операцияне 30 көн эчендә кайтарырга тиеш.

   Корбан ролендә булмас өчен, бу 10 популяр җөмләне истә тотыгыз, шуннан соң шунда ук сөйләшүне туктатырга кирәк: 

      Акча урлауны булдырмас өчен, шәхси мәгълүматларыгызны хәбәр итегез. 

      Сезгә кредит бирергә тырышалар. Моны булдырмас өчен, банк картасы мәгълүматларын бирегез.            Сезгә кредит рәсмиләштерделәр. Начар нәтиҗәләрдән саклану өчен, яңа кредит алыгыз һәм алган акчаны безнең хезмәткәргә бирегез. Банк килеп туган хәлне аңлар.

       Билгесез кешеләр сезнең акчаны урларга тырышалар. Аларга комачаулау өчен, аларны мин хәбәр итәчәк куркынычсыз счетка күчерегез.

     Мошенниклар сезнең акчаны урламасын өчен, аларны счеттан алып, безнең хезмәткәргә бирегез.          Фатирыгызны өченче зат итеп үзгәртергә тырышалар. Моны булдырмас өчен, фатир залогына кредит алыгыз һәм безнең хезмәткәргә акча бирегез.

     Сезнең акчаны урларга тырышалар. Сез безнең сөйләшү турында беркемгә дә хәбәр итәргә тиеш түгел, югыйсә сез конфиденциаль мәгълүматны ачу өчен җинаять җаваплылыгына тартылырсыз.                 Мошенникларга сезнең акчаны урларга рөхсәт итмәү өчен, сез алган смс кодын күрсәтегез.

    Сезнең туганыгыз хокук бозган яки Корбан — аңа ярдәм итәр өчен, Мин хәбәр иткән счетка акча күчерегез.

    Сезнең бурычыгыз бар. Бөтен мөлкәтегезне тартып алмасыннар өчен, бурычыгызны мин әйткән счетка ашыгыч рәвештә күчерегез.

Елдагыча  Татарстан Социаль фонды 2022 елда алар өчен  иминият кертемнәре күчерелгән 250 меңнән артык эшләүче пенсионерның пенсияләрен  1 августтан  яңадан исәпли.

        "Пенсия күләме билгеле бер коэффициентка арта торган традицион индексациядән аермалы буларак, август аенда яңадан исәпләү пенсионерның хезмәт хакы күләменә бәйле. Эшләүче пенсионерларның хезмәт хакларының да, иминият кертемнәренең дә  төрле булуын исәпкә алырга кирәк. Шуңа күрә августта пенсия артуы индивидуаль характер йөртә, ул 3 пенсия коэффициенты белән чикләнгән”, - дип ачыклык кертте Татарстан Социаль фонды бүлеге идарәчесе Эдуард Вафин.

       Иминият пенсиясеннән тыш, 1 августтан  шулай ук пенсия тупланмалары хисабыннан исәпләнелүче түләүләр - тупланма пенсия, ашыгыч пенсия түләүләре һәм бер тапкыр түләнә торган түләүләр күләме дә артачак.

       Исегезгә төшерәбез, исәп-хисап гаризасыз гына автомат рәвештә ясала, моның өчен Социаль фондка мөрәҗәгать итәргә кирәкми.

Ел башыннан Социаль фонд инвалид балалары булган  ата-аналарга өстәмә ял көннәре өчен  якынча 95,2 млн. сум акча түләгән. Айга дүрт көн тәшкил иткән  мини-отпуск ата-аналарга, опекуннарга һәм попечительләргә бу көннәрне инвалид  баланы тәрбияләүгә багышлый алсын өчен бирелә. Гомумән алганда, әти-әниләргә ял көне өчен акча  түләнгән.

Өстәмә яллар сорап язылган гариза эш бирүчегә тапшырыла. Көннәрне берьюлы рәттән яки ай дәвамында төрле даталар буенча бүлеп алырга мөмкин. Файдаланылмаган ташламалы көннәр киләсе айга күчерелми.

"Сентябрьдән өстәмә ял көннәрен уңайлырак форматта кулланырга мөмкин булачак. Ата-аналар,  файдаланылмаган ял көннәрен  җыеп бару мөмкинлегеннән файдаланып, 24 көнлек  өстәмә ялны бала карауга багышлый алачаклар", - дип ачыклык кертте Татарстан Республикасы буенча Социаль фонд идарәчесе Эдуард Вафин.

Хезмәткәр эш бирүче белән яллар датасын килештерергә һәм кадрлар бүлегенә тиешле гариза бирергә тиеш була. Хәзерге вакытта агымдагы айда файдаланылмаган ял көннәре кушылмый һәм киләсе айга күчерелми.

2023 елның 24 июнендә 270-ФЗ номерлы Федераль законга кул куелды.

Әлеге закон мобилизация буенча хәрби хезмәткә чакырылган кешеләрне яки сугыш вакытында РФ Кораллы Көчләренә, шулай ук контрактчыларны җинаять җаваплылыгыннан азат итүнең хокукый гарантияләрен һәм нигезләрен ныгыта.

Аерым алганда, мондый гарантияләрдән кешеләр файдалана ала:

закон гамәлгә кергән көнгә кадәр кечкенә яки уртача авырлыктагы җинаятьләр кылган, аларга карата алдан тикшерү үткәрелгән (терроризм һәм экстремизм белән бәйле җинаятьләрне исәпкә алмаганда);

мобилизация, хәрби хәл чорында яки сугыш вакытында хәрби хезмәт үтәүчеләр һәм җинаятьләр кылучылар;

хөкем ителгәннәр, шул исәптән җәзаны үтәгәннәр яки шартлы рәвештә вакытыннан алда азат ителгәннәр, педофилия, көчләү, терроризм, атом материаллары белән законсыз мөгамәлә итү, дәүләт хыянәте, шпионлык һәм башка авыр җинаятьләр өчен хөкем ителүдән тыш.

Җаваплылыктан азат итү һәм хөкем ителүне түләү дәүләт бүләген алу белән бәйле рәвештә яки анда булуның чик яшьенә җиткәч, сәламәтлек торышы буенча яки мобилизация тәмамлану, хәрби хәлне бетерү һәм (яки) сугыш вакыты тәмамлану белән бәйле рәвештә хезмәттән азат ителү белән бәйле рәвештә мөмкин булачак.

Закон рәсми рәвештә басылып чыккан көннән үз көченә керә.

Кайбыч районы прокуратурасы

Финанс пирамидасы-ул акчаны нигезсез югары процент табыш белән кертергә тәкъдим итүче оешма, тиз табыш алуны гарантияли, оешманың табышы гражданнарның яңа акчаларының даими керүе хисабына, нинди дә булса реаль эшчәнлек булмаганда формалаша.

Финанс пирамидасының мәгънәсе - мөмкин кадәр күбрәк кешене җәлеп итү, алар беренче керүчеләрне һәм оештыручыны тәэмин итү өчен үз акчаларын кертәчәк.

Финанс пирамидасының билгеләре устав капиталы булмау (барлык түләүләр яңа кертемчеләрне җәлеп итү хисабына);

- тиз үсә торган керемнәрне гарантияләү (кагыйдә буларак, банкларда кертемнәр буенча ставкалардан берничә тапкыр күбрәк);

Россия Үзәк банкының гамәлгә ашыруга лицензиясе булмау

акча җәлеп итү буенча эшчәнлек;

күп санлы агрессив реклама МАССАКҮЛӘМ мәгълүмат чараларында һәм Интернет челтәрендә югары табыш вәгъдәсе белән;

- активлар, керемнәр һәм чыгымнар турында мәгълүмат булмау;

- үзебезнең төп акчаларыбыз һәм башка кыйммәтле мөлкәтебез юк;

- челтәрле маркетинг ысулларын куллану;

- түләүләрне катнашучылар яңа салымчылар керткән акчадан ала;

Әгәр дә сез финанс пирамидасына инвестиция салсагыз, нәрсә эшләргә:

- пирамида үз эшен туктатканчы акчаны кире кайтарырга тырышыгыз (моның өчен акча тапшыру фактын раслаучы документлар кирәк булачак);

- әгәр акчаларны ирекле рәвештә кире кайтарып булмый икән, хокук саклау органнарына, судка салынган акчаны түләтү турында гариза белән мөрәҗәгать итегез;

- финанс пирамидалары билгеләре булган оешмалар исемлеген алып баручы Россия Банкына гариза белән мөрәҗәгать итәргә мөмкин.

«Финанс пирамидасын» булдырган һәм оештырган өчен административ җаваплылык (Административ хокук бозулар турында Россия Федерациясе кодексының 14.62 маддәсе) һәм җинаять җаваплылыгы (Россия Федерациясе Җинаять кодексының 172.2 маддәсе) каралган.

Кайбыч районы прокуратурасы

Кайбыч районы прокуратурасы 44 яшьлек җирле кешегә карата җинаять эше буенча дәүләт гаепләвен хуплады.

    Суд ир-атны РФ ҖК 264.1 маддәсенең 1 өлешендә каралган җинаять кылуда гаепле дип тапкан (административ җәзага тартылган кеше исерек хәлдә транспорт чарасы белән идарә итә).

     Судта 2023 елның 23 апрелендә гаепләнүченең, исерек хәлдә, механик транспорт чарасы (мопед) белән идарә итүе ачыкланган.

     Кайбыч районының Мәлки Байморза автомобиль юлы буенча барганда транспорт чарасын ЮХИДИ хезмәткәрләре туктата. Исерек хәлдә медицина тикшерүен узудан явыз ниятле кеше баш тарта. Документларны тикшергәндә, ул элегрәк исерек килеш машина йөрткән өчен җинаять җаваплылыгына тартылганлыгы ачыкланган.

Фигурант үз гаебен таныган.

       Суд гаепле кешене 180 сәгать мәҗбүри эшләргә хөкем итә, транспорт чаралары белән идарә итү хокукыннан 2 елга мәхрүм итә һәм транспорт чарасы дәүләт кеременә конфискацияләнә.

Хөкем карары законлы көченә кермәгән.

Кайбыч районы прокуратурасы

Татарстан Республикасы буенча СФР бүлекчәсе идарәчесе Эдуард Вафин һәм «Ватанны саклаучылар» махсус хәрби операциясендә катнашучыларга ярдәм итү дәүләт фонды филиалы җитәкчесе Гүзәл Удачина хезмәттәшлек турында килешүгә кул куйдылар.
      Документ фондлар арасында мәгълүмат алмашуны һәм СВО ветераннарына ярдәм итү турында законнарны камилләштерү буенча тәкъдимнәр әзерләү өчен эшче төркемнәр булдыруны күздә тота. Моннан тыш, фондлар дәүләт түләүләре һәм ташламалар турында уртак аңлату эше алып барачак.
      "Безнең уртак эшебез — зонадан өйләренә кайтучы балаларга ярдәм итү, аларга һәм аларның гаиләләренә шәхси ярдәм күрсәтү һәм килеп туган мәсьәләләрне хәл итүдә һәрьяклап ярдәм итү. Хәзер бу безнең өчен өстенлекле бурычларның берсе", - дип ассызыклады Эдуард Вафин.
      «Ватанны саклаучылар» дәүләт фонды филиалы җитәкчесе Гүзәл Удачина фондның оешканнан бирле ветераннар белән актив эшләве турында сөйләде.

       "Татарстан Социаль фонды белән хезмәттәшлек бу процессны тизләтергә мөмкинлек бирәчәк, шуңа күрә ветераннар оператив рәвештә түләүләр һәм барлык тиешле ярдәм чараларын, шул исәптән «Ватанны саклаучылар» фонды җаваплылыгында булганнарын да ала алачак, - диде Гүзәл Удачина.

        Быел Татарстан Социаль фонды бүлеге ОСАГО килешүе буенча иминият премиясенең бер өлешен 426 гражданга компенсацияләде. Түләүләрнең гомуми суммасы 1 945 272 сум тәшкил итә.
       ОСАГО бәясенең өлешчә компенсациясен алу хокукына инвалидлар (яки аларның законлы вәкилләре) ия, аларга реабилитация яки абилитация программасына (ИПРА) ярашлы рәвештә медицина күрсәтмәләре буенча транспорт кирәк.
      ОСАГО полисына чыгымнарны компенсацияләү өчен, ОСАГО килешүен төзегәндә иминият премиясен шәхсән түләргә һәм иминиятче булырга кирәк. Аннары компенсация мөрәҗәгать итү датасына гамәлдә булган ОСАГО полисына бирелә, анда агымдагы календарь ел дәвамында бер транспорт чарасына икедән артык йөртүче (инвалид гражданнан яки аның законлы вәкиленнән тыш) күрсәтелми.
     "Түләү күләме ОСАГО килешүе буенча түләнгән иминият премиясенең 50% тәшкил итә. Әгәр инвалид гражданның барлык кирәкле мәгълүматлары федераль мәгълүмат базаларында булса, Компенсация гаризасыз бирелә. Әгәр бу базаларда мәгълүмат юк икән, компенсация алу өчен аңа үзе яки аның вәкиленә социаль фондның клиент хезмәтенә гариза, ОСАГО полисы һәм транспорт сатып алу өчен медицина күрсәтмәләре күрсәтелгән ИПРА программасы белән мөрәҗәгать итәргә кирәк булачак», – дип төгәлләде Татарстан Социаль фонды бүлеге идарәчесе Эдуард Вафин.
       Шунысын да билгеләп үтәргә кирәк, компенсация сорап ОСАГО рәсмиләштерелгәннән соң ел дәвамында мөрәҗәгать итәргә мөмкин. Чыгымнарны каплау турында Карар кабулителгән көннән алып 5 эш көне эчендә социаль фонд акчаларны гариза бирүче счетына күчерәчәк.